2019/61 Özel Sirküler - ISPM-15 Uygulamaları Yeni Yönetmelik Hk.

(ÖZEL SİRKÜLER- 2019/61) 

ISPM 15 UYGULAMASI YENİ YÖNETMELİK HAKKINDA

Sayın Üyemiz;

Bilindiği üzere, Uluslararası ticarette, ahşap ambalaj malzemeleri ile ilgili düzenlemelerin Birleşmiş Milletler bünyesinde 1946 yılında kurulan Gıda ve Tarım Örgütünce (Food and Agriculture of United Nations FAO) yapılmaktadır. FAO tarafından bitkisel materyallerin ithalat ve ihracatının sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla kısa adı IPPC (International Plant Protection Convention: Uluslararası Bitki Sağlığı Konvansiyonu) olan bir sözleşme hazırlanmıştır. Bu sözleşme 1952 yılında imzaya açılmış olup ülkemiz 29 Temmuz 1988 yılında bu sözleşmeyi imzalayarak taraf olmuştur.

Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesine (IPPC) taraf olan üye ülkeler, ihraç yolu ile ülkelerine gelen mal ve malzeme ile birlikte taşıma, koruma gibi amaçlarla kullanılan ahşap ambalaj malzemelerin FAO tarafından yayınlanan ISPM-15 (Uluslararası Bitki Sağlığı Önlemleri-Ahşap Ambalaj Materyali) standardına uygun olarak ısıl işleme tabi tutulmasını istemektedirler. İlgili ülkelerin yetkili otoriteleri, ISPM-15 standardına göre ısıl işlem uygulaması yapılmamış ahşap ambalaj malzemesinin kullanıldığının tespit edilmesi durumunda, kendi ülkelerini zararlı organizmalardan korumak için ülkelerine gelen ihraç ürününü, ya hiç kabul etmeden ambalaj malzemesi ve ihraç ürünü ile birlikte ya da üzerinden ihraç ürünü alarak sadece ahşap ambalaj malzemesini ülkemize geri göndermektedirler.

Alınan geri bildirimlerden dolayı hem ihracatçımız hem de ülke ekonomisi çok büyük zarar görmekte, ihraç edilen ürünün satış işleminin aksamasının ve ülkemize döviz girişinin engellenmesinin yanında, ihracatçı ürünün geri iade edilme sürecindeki nakliye ve diğer işlemlerin ücretlerini ilave olarak ödemek zorunda kalmaktadır. Bunun sonucunda da, uluslararası ticarette kullanılan Türkiye menşeli ürünlerde zararlı organizma riskinin olabileceği algısı oluşmakta ve ülkemiz uluslararası piyasada prestij kaybetmektedir.

Ülke olarak taraf olduğumuz, Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesi, (IPPC) kapsamında, zararlı organizmaların, ihracatta kullanılan ahşap ambalaj malzemeleri ile taşınması ve yayılmasını önlemek üzere, ihracatçılarımızın mağdur olmamaları, ülkemiz ekonomisinin zarar görmemesi için şuan uygulamada olan 27.05.2015 tarih ve 29368 sayılı Resmi Gazete 'de yayınlanan "Ahşap Ambalaj Malzemelerinin Isıl İşleme Tabi Tutulması ve İşaretlenmesine Dair Yönetmelik" kaldırılarak yeni yönetmelik 25 Mayıs 2019 tarih ve 30784 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmış yeni yönetmeliğin yürürlük tarihi de 01/01/2020 olarak belirlenmiştir.

Ahşap ambalaj malzemelerine ısıl işlem uygulaması ve ISPM-15 işaretlemesi konusu yurt içindeki ticarette ihtiyaç duyulan bir konu olmayıp tamamen ihracat yapan firmaları ilgilendiren bir konudur. İhracatçılarımızın bir takım yanlış ve eksik bilgilendirmelerden dolayı ISPM-15 işaretlemesi yapılmış fakat ISPM-15 standardına uygun olmayan ahşap ambalaj malzemesi kullanması veya ihracatta, ısıl işlem görmüş ISPM-15 standardına uygun ahşap ambalaj malzemesi kullanma zorunluluğu hakkında hiçbir bilgi sahibi olmaması nedeniyle ihraç ettikleri mallarla birlikte kullanılan ahşap ambalaj malzemelerinde ISPM-15 işaretinin hiç bulunmaması sebebiyle Tarım ve Orman Bakanlığına yoğun olarak geri bildirimde bulunulmaktadır.

İhracat işlemlerinde resmi kontroller, Zirai Karantina ve İl Müdürlüklerinde görevli inspektörler tarafından titiz bir şekilde yapılmaktadır. İnspektörler ihraç edilecek ürünün bitki ve bitkisel ürün olması durumunda ihraç edilen ürünle birlikte kullanılan ahşap ambalaj malzemelerinin mezkur yönetmeliğe ve ISPM-15 standardına uygunluğunu kontrol etmekte uygun olması durumunda ihracat işlemlerine izin vermektedir. Fakat inspektörlerimizin bitki ve bitkisel ürün dışında yurtdışına ihraç edilen mermer, beyaz eşya, makine ekipman, oto yedek parça, cam, elektronik eşya vb. gibi diğer sanayi ürünleri ile ilgili herhangi bir görev ve yetkisi olmaması nedeniyle ihraç edilen bu sanayi ürünleri ile birlikte kullanılan ahşap ambalaj malzemelerini görmemekte ISPM-15 işaretlemesi yapılıp yapılmadığını ve ISPM-15 standardına uygunluğunu denetleyememektedir.

Tarım ve Orman Bakanlığına yapılan geri bildirimlerin çok büyük bir kısmını inspektörler tarafından kontrolü yapılamayan bu ürün grupları oluşturmaktadır. İhracatçılarımızın mağdur olmamaları, çok büyük fedakârlıklarla ve emeklerle ürettikleri ürünlerin ihracatında karşı ülkede sorun yaşamaması, ihracatçımızın hiçbir ürününün kullanılan ahşap ambalaj malzemesinden dolayı geri iade edilmemesi için yeni yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihi olan 01/01/2020 tarihine kadar Bakanlık olarak yoğun bir bilgilendirme çalışması yapılarak, ihracatçılarımızın mağduriyetlerinin önüne geçilmesi hedeflenmiştir.

Yeni yönetmelikte, ihracatta kullanılan ahşap ambalaj malzemesinin paydaşları olan izin belgeli işletmeler, ihracatçılar ve piyasada ikinci elçi olarak tabir edilen tedarikçilere eşit sorumluluklar yüklenmiştir. Her bir kesimin kendi sorumlulukları içerisinde, izin belgeli işletmelerin yönetmeliğe uygun ahşap ambalaj malzemesi üretmesi, ihracatçıların kullanması, tedarikçilerce de ticaretini yapması durumunda alınan geri bildirimlerin asgari düzeye indirileceği göz önüne alındığında ihraç ettiğimiz ürünlerle ilgili olarak ülkemiz uluslararası piyasada prestij kazanacağı aşikardır.

 01/01/2020 tarihinde yürürlüğe girecek yönetmeliğin ihracatçılarımızca çok iyi incelenmesi durumunda ileride yaşanacak mağduriyetlerin önüne geçileceği muhakkaktır. Yeni yönetmelik ile ihracatçılarımıza yüklenen sorumluluklar kapsamında yapmış oldukları ihracatlarda yönetmeliğe uygun ahşap ambalaj malzemesi kullanmamaları durumunda idari yaptırımlar getirilmiştir. Bu konunun özellikle dikkate alınarak ihracatçı firmaların satın alma biriminde görevli çalışanların ucuz ahşap ambalaj malzemesinden ziyade yönetmeliğe uygun, ISPM-15 standardına göre işaretlemesi yapılmış ahşap ambalaj malzemesi satın alması gerekmektedir.

Bu kapsamda Tarım Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünden Birliğimize ulanan konu ile ilgili yazıya göre; 27/05/2015 tarih ve 29368 sayılı Resmi Gazete 'de yayınlanan "Ahşap Ambalaj Malzemelerinin Isıl İşleme Tabi Tutulması ve İşaretlenmesine Dair Yönetmelik" kaldırılarak yerine getirilen ve 01/0/2020 tarihinde yürürlüğe girecek olan 25/05/ 2019 tarih ve 30784 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yeni ISPM-15 Uygulamaları Yönetmeliğine göre dikkat edilmesi gereken önemli hususlar aşağıda maddeler halinde belirtilmektedir.

Bu hususlar:

• 01/01/2020 tarihinden itibaren, ihracatta kullanılacak ahşap ambalaj malzemeleri izin belgeli işletmede ısıl işleme tabi tutulup ISPM 15 ve izlenebilirlik işareti ile işaretlenip satışa sunulduktan sonra son kullanıcı olan ihracatçıya ulaşıncaya kadar Bakanlıklarınca izleneceği,
• 01/01/2020 tarihinden sonra izin belgeli işletmede ısıl işlem görmüş üzerinde ISPM 15 ve izlenebilirlik işareti olan ahşap ambalaj malzemelerin satışının yapılacağı ve bu ürünlerin ihracatçılar tarafından kullanılacağı,
• 01/01/2020 tarihinde yürürlüğe girecek yeni yönetmelik hükümlerine göre izin belgeli işletmede, ısıl işlem görmüş üzerinde ISPM 15 ve izlenebilirlik işareti olan ahşap ambalaj malzemesine ait ısıl işlem çıktılarında; ısıl işlem tarihi, çeşidi, ebadı, miktarı, parti numarası bulunmasının zorunlu olup satış faturası veya sevk irsaliyelerinde de bu bilgilerin açıklama olarak yazıldığı durumlarda satışı yapılabileceği ve ihracatçılar tarafından kullanılabileceği,
• Bu bilgilerden birinin dahi eksik olması durumunda izin belgeli işletmelerce satışı, tedarikçilerce ticaretinin yapılması, ihracatçılarca da kullanılmasının yasaklandığı belirtilmekte olup yeni yönetmelik hükümlerine göre aksi uygulama yapan izin belgeli işlemelere, tedarikçilere ve ihracatçılara 01/01/2020 tarihinden itibaren değişik miktarlarda yüksek idari para cezaları uygulanacağı bildirilmektedir. Bu sebeple izin belgeli işletmelerce, tedarikçilerce ve ihracatçılarca mağduriyetlerin yaşanmaması için aşağıda sunulan bağlantıdaki örnek ısıl işlem çıktıları ve örnek faturadaki bilgiler ışığında işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
• Yazıda devamla İhracatçıların; izin belgeli işletmelerden veya ikinci elci olarak tabir edilen tedarikçilerden ısıl işlem çıktısı olmayan, ısıl işlem çıktısı olup da üzerindeki bilgileri tam olmayan, ahşap ambalaj malzemesi üzerinde yer alan izlenebilirlik işaretindeki bilgilerle ısıl işlem çıktıları, fatura veya sevk irsaliyesi üzerindeki bilgileri uyuşmayan ahşap ambalaj malzemesi satın alınmasının kesinlikle yasaklandığı, bu şekilde yönetmelik hükümlerine aykırı veya üzerinde hiç ISPM 15 işareti olmayan ahşap ambalaj malzemesi kullanan ihracatçılar hakkında 01/01/2020 tarihinden itibaren yüksek miktarda idari para cezası uygulanacağı belirtilmektedir.
• Yine aynı yazıda; 25/05/2019 tarihinde yayımlanan yönetmeliğin yürürlüğe girmesi için yaklaşık 6 (altı) aylık bir süre öngörüldüğü, bu süre zarfında Bakanlıklarından işaretleme izin belgesi almış işletmelerce, 01/01/2020 tarihinden önce ısı işlem uygulaması ve ISPM 15 işaretlemesi yapılmış piyasada dolaşımda olan ihracatta kullanılacak ISPM 15 işareti taşıyan ahşap ambalaj malzemelerinin yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmesi için şu şekilde yol izlenmesi gerektiği ifade edilmektedir;
• İhracatçıların ve ikinci elci olarak tabir edilen tedarikçilerin stoklarındaki ahşap ambalaj malzemesinin, Bakanlıkça yetkilendirilmiş izin belgeli işletmeler tarafından 01/01/2020 tarihinden önce ısıl işleme tabi tutulmuş ve ISPM 15 işareti yapılmış ise mutlaka üzerindeki işaret numara sahibi işletme tarafından o partiye ait ısıl işlem uygulandığını gösteren ısıl işlem çıktısı ve faturası olması gerekmektedir. Aksi takdirde bu ahşap ambalaj malzemeleri ihracatta kullanılamaz ve ticareti yapılamaz.
• Eğer ahşap ambalaj malzemesinin üzerinde ISPM 15 işareti var ısıl işlem çıktısı yok ise bu ürünün ihracatta kullanılabilmesi için 01/01/2020 tarihinden itibaren ya üzerinde işaret numarası olan işletmede tekrar ısıl işlem uygulaması yapılarak üzerindeki ISPM 15 işaretine ilave olarak izlenebilirlik işareti de basılmalıdır ya da üzerindeki işaret numaralı izin belgeli işletmede değil de başka bir izin belgeli işletmede ısıl işlem uygulaması yapılacak ise üzerindeki ISPM 15 işaret numarası önce kazınmalı veya başka yöntemlerle yok edilmeli sonra ısıl işlem uygulaması yapılarak ısıl işlem uygulaması yapan izin belgeli işletmenin işaret numarası ile ISPM 15 ve izlenebilirlik işareti ile işaretlendikten sonra satışa sunulmalıdır. Aksi takdirde bu ahşap ambalaj malzemeleri ihracatta kullanılamaz ve ticareti yapılamaz.
• Eğer ihracatçının kullanacağı ahşap ambalaj malzemesi, ülkemize ithal edilen ürün beraberinde gelen üzerinde başka ülkeye ait ISPM 15 işareti olan bir ahşap ambalaj malzemesi ise; ihracatçı bu ürünü almış olduğu ikinci elci olarak tabir edilen tedarikçi veya başka bir ihracatçıdan aldığına dair fatura ile bu fatura ekinde almış olduğu ahşap ambalaj malzemelerinin ısıl işlem gördüğü ISPM 15 işaretlemesinin yapıldığı ülkeye ait işletmenin ısıl işlem çıktıları veya grafiklerinin olması durumunda ve yeni yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine uygun olması durumunda bu ürünleri ihracatta kullanabilecektir. Aksi halde kullanamaz.
• İkinci elci olarak tabir edilen tedarikçiler ise aynı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendine uygun olması durumunda ve bu ürünlerin alış faturalarını ve ısıl işlem gördüğü ISPM 15 işaretlemesinin yapıldığı ülkeye ait işletmenin ısıl işlem çıktılarını ibraz edebilmek şartıyla satışını yapabilir. Aksi takdirde ilgili ülkenin işaretleme yapma konusunda yetkilendirilmiş işletmesine ait ısıl işlem çıktıları veya grafikleri olmadan bu ahşap ambalaj malzemelerini ihracat işlemlerinde kullanılmak üzere satışını yapamaz.
• Eğer ihracatçının kullanacağı ahşap ambalaj malzemesi, ülkemize ithal edilen ürün beraberinde değil de doğrudan ahşap ambalaj malzemesi olarak ithal edilmiş ve üzerinde başka ülkeye ait ISPM 15 işareti olan bir ahşap ambalaj malzemesi ise; ithal edilen ahşap ambalaj malzemeleri için düzenlenmiş bitki sağlık sertifikası, ısıl işlem çıktıları veya grafikleri fatura ekine konularak ihracatçılara veya ikinci elci olarak tabir edilen tedarikçilere satışı yapılabilir. Aksi takdirde bitki sağlık sertifikası, ısıl işlem çıktıları veya grafikleri ve faturası olmayan bu ahşap ambalaj malzemeleri ihracatta kullanılamaz ve ticareti yapılamaz.
• Üzerinde Bakanlıkça izin belgesi verilmiş işletmelerce basılmış ISPM 15 işaret numarası olan fakat ısıl işlem çıktısı olmayan veya serbest dolaşım yoluyla ithal edilen ürün beraberinde gelen üzerinde başka ülkeye ait ISPM 15 işareti olan ısıl işlem çıktıları veya grafikleri ibraz edilemeyen bir ahşap ambalaj malzemesi yurtiçinde kullanılacak ise bu durumda olan ahşap ambalaj malzemeleri için şu şekilde yol izlenmesi gerekmektedir:
• Öncelikle üzerindeki işaret numarası kazınarak veya başka şekilde yok edilerek kullanılması gerekmektedir. Eğer üzerindeki işaret numarası kazınmadan veya yok edilmeden yurt içinde kullanılmak üzere satışı yapılacaksa; Bakanlıkça izin belgesi verilen işlemelere ait ISPM 15 işareti bulunanlar için satış faturası üzerine kırmızı renkte "ısıl işlem çıktısı olmadığı için ihracatta kullanılamaz" kaşesi basılarak satışı yapılacaktır.
• Serbest dolaşım yoluyla ithal edilen ürün beraberinde gelen üzerinde başka ülkeye ait ISPM 15 işareti olanlara ise satış faturasının üzerine kırmızı renkte "serbest dolaşım yoluyla gelmiştir, ısıl işlem çıktısı/grafikleri olmadığı, yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine uygun olmadığı için ihracat işlerinde kullanılamaz" kaşesi basılarak satışı yapılacaktır. Bu şekilde ihracatta kullanılamayacağı satış faturasında belirtilen ürünleri yurt içindeki işlemlerinde kullanmak üzere satın alan ihracatçı eğer bu ürünleri yurtiçinde değil de ihracatta kullanırsa bu durumda idari para cezası sadece ihracatçıya uygulanacak satıcıya uygulanmayacaktır.

Bu çerçevede ihracatçılarımızın 01/01/2020 tarihinden itibaren ihracat işlemlerinde kullanacakları ahşap ambalaj malzemelerini öncelikli olarak yönetmeliğe uygunluğunu kontrol ederek satın almaları, satın aldıkları ürünlerde ısıl işlem çıktılarını kontrol ederek özellikle tarihine dikkat etmeleri, yeni ısıl işlem uygulaması ve işaretlemesi yapılmış ürünleri tercih etmeleri ve Bakanlıklarınca ruhsatlandırılmış izin belgeli işletmelerin aktif olarak faaliyetine devam edenlerin günlük olarak güncellendiği adresinden https://aambalaj.tarim.gov.tr/ kontrol ederek ürünleri satın almaları yaşanması muhtemel mağduriyetlerin önüne geçecektir.

Bilgilerinize sunulur.

İdris ÇEVİK

Genel Sekreter

EK: ISPM Örnek Belgeler

İlgili Fotoğraflar