2025/98 Üretim ve İhracat Potansiyeli Yüksek Bitki ve Bitkisel Ürünler İçin Zararlı Risk Analizi Hk.

Sayın Üyemiz;

T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından Birliğimize intikal eden yazıda; ülkemizde yaşanan don olayları ve olumsuz hava koşulları nedeniyle bazı meyve türlerinde meydana gelen ürün kayıpları doğrultusunda, sektör tarafından çeşitli ülkelerden kiraz, şeftali, nektarin, kayısı, erik vb. ürünlerin ithalatı ve/veya ithalat sonrası ihracatına ilişkin taleplerin Bakanlıklarına iletildiği ifade edilmektedir.

Bu kapsamda, 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile Bitki Karantinası Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda, ithalat işlemlerinde Zararlı Risk Analizi (ZRA) yapılması gerekliliği vurgulanmaktadır. Özellikle, ülkemizde mevcut olmayan veya ihracata yönelik üretimi yapılan ve ticari öneme sahip ürünlerde ciddi zararlara neden olabilecek organizmaların bulunduğu ülkelerden yapılacak ithalatlarda, bitki sağlığı tedbirleri uygulanmaktadır.

Son dönemde özellikle Xylella fastidiosa, Candidatus Liberibacter spp., Diaphorina citri, Aulacaspis tubercularis, Dysmicoccus neobrevipes ve Milviscutulus mangiferae gibi zararlı organizmaların tespiti nedeniyle Mısır, İsrail ve İran gibi ülkelerden gelen ürünlerde çeşitli kısıtlamalar getirilmiştir.

Türkiye, dünya kiraz üretiminde lider ülkeler arasında yer almakta olup, bu ürünlerin ihracatı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, kiraz, badem, erik, kayısı, şeftali ve nektarin gibi ürünlerin ithalatı, üretildikleri ülkelerde zararlı risklerinin bulunup bulunmadığına ilişkin olumlu sonuçlanmış bir Zararlı Risk Analizi olmadan uygun bulunmamaktadır.

Ayrıca bu ürünlerde ciddi kalite ve verim kayıplarına yol açabilen Şarka Virüsü (Plum pox potyvirus – PPV) gibi hastalıkların varlığı da ithalat kararlarında kritik bir faktör olarak değerlendirilmektedir. PPV'nin Prunus türlerinin tohumlarıyla taşındığına dair bilimsel raporlar mevcuttur.

Bu çerçevede;

  • İthalatı talep edilen ürünler için öncelikle ZRA sürecinin başlatılması,
  • Bakanlıkça yapılacak değerlendirmeler sonucunda ithalata ilişkin uygunluk verilmesi halinde işlem yapılması,
  • ZRA süreci tamamlanmadan ve olumlu sonuçlanmadan hiçbir şekilde ticari bağlantı kurulmaması, hususlarında firmalarımızın uyarılması talep edilmektedir.

Bilgilerinize önemle sunulur.