2023/92 Güncel Mevzuat Düzenlemeleri Hk.

Sayın Üyemiz;

05.04.2023 tarihli 32154 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren mevzuat düzenlemeleri aşağıda özetlenmiştir;

A-Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile Cazibe Merkezleri Programının depremden etkilenen illerin tamamını kapsayacak şekilde genişletilmesi yönünde düzenlemeler yapıldı.

Karar ile yatırımların 6. Bölge teşvik unsurlarından yararlanılmasını öngören Cazibe Merkezleri programı kapsamına deprem illeri dahil edildi.

Buna göre deprem bölgesinde asgari 1,5 milyon lira tutarındaki yatırımların, 6. Bölge teşviklerinden, 6. Bölge için öngörülen sürelerde yararlanabilecekleri ve bu kapsamda yararlanılacak faiz ve kâr payı desteği sabit yatırım tutarının yüzde 10'unu aşmamak kaydıyla 30 milyon lirayı geçemeyeceği bildirildi.

Karar öncesi kullanılan faiz ve kâr payı desteğinden yararlanılan krediler ve finansal kiralama borçlanmaları için, destek süresi sonuna kadar uygulama yapılmasına, bu destek unsurlarından süresi devam eden ve tamamlama vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlar da dahil olmak üzere yeni yatırımların da yararlanabilmesine karar verildi.

Ayrıca deprem nedeniyle hasar gören yatırımların yerine konulması amacıyla yapılacak yatırımların da bu destekten faydalanabileceği, depremde hasar gören yatırımların yerine yapılacak yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteği ile sigorta primi desteğinin hesaplanmasında dikkate alınacak işçi sayısında 31 Mart tarihli işçi sayısı üzerinden hasar derecesine göre farklılık uygulanacağı ifade edildi.

Buna göre;

Tamamen yıkılan veya yıkılmasına karar verilen tesislerdeki istihdamın tamamının ilave istihdam olarak kabul edilmesine,

Ağır hasarlı tesislerde yüzde 75 ilave istihdam olarak kabul edilmesine,

Orta hasarlı tesislerde yüzde 50 ilave istihdam,

Az hasarlı tesislerde ise yüzde 25 ilave istihdam olarak kabul edilmesine, karar verildi.

Uygulama kapsamında; Adıyaman, Elâzığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Sivas illerinin bazı ilçeleri yer aldığı belirtildi.

Yayımı tarihinde yürürlüğe giren söz konusu Karara https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230405-9.pdf adresinden erişim sağlanmaktadır.

B-İthalat İşlemlerinde Elektronik Başvuru İçin Yetkilendirme Tebliği (İthalat: 2023/21)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile E-Devlet ve Bakanlık internet sayfası “E-Hizmetler” başlığı altında bulunan “E-İşlemler” kısmında yer alan İthalat Belge İşlemleri (İthalatBİS) tanım bölümüne eklendi.

Yetkilendirme başvurusu ve onayında dilekçenin PDF formatında verilmesi istendi. Başvuruda Firma/Kurum/Şahıs Tanımlama Formunun verilmesi ve belgelerin Genel Müdürlüğe firmanın/kurumun/şahsın Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresinden Ticaret Bakanlığı KEP adresine iletilmesini içeren maddeler yürürlükten kaldırıldı.

Yetkilendirme başvurusu yapılması üzerine, başvuru sahibine başvuru belgelerini elektronik ortamda sisteme yüklemek üzere kısıtlı yetki verilmesi sağlandı. Kısıtlı yetki verilmesinden itibaren 10  gün içerisinde İthalatBİS sisteminde yer alan “Firma Tanımlama Formu”nun doldurulmaması ve belgelerin sisteme yüklenmemesi halinde, başvuru sahibinin kısıtlı yetkisi kaldırılarak yetkilendirme başvurusunun iptal edileceği belirtildi.

Birden fazla kişiye aynı anda ithalat işlemlerini elektronik ortamda yapmak üzere yetki verilebileceği ifade edildi. Belirtilen taahhütnamenin yetkilendirilecek her bir kişi için ayrı ayrı olmak üzere 3 yıl geçerli olacak şekilde düzenlenmesine olanak sağlandı.

Yayımı tarihinde yürürlüğe giren söz konusu Tebliğe https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230405-20.htm adresinden erişim sağlanmaktadır.

C-Çevre Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile gemilerden kaynaklanan yasa dışı boşaltımlarda uygulanacak para cezaları ve bazı OSB'lere yönelik düzenlemeler yapıldı.

Kanun ile gemilerden kaynaklanan yasa dışı boşaltımlarda, 100 bin gross tondan büyük tanker, gemi ve diğer deniz araçları için idari para cezası miktarının 100 bin gross ton esas alınarak hesaplanacağı, 5 bin gross tondan büyük gemilerin evsel atık sular ile katı atıklarından kaynaklanan kirliliklerde uygulanacak cezalarda ise kirliliğin niteliği ve kirli balast suları için uygulanan cezaların esas alınacağı bildirildi.

Ayrıca, Adana'nın Karataş ilçesinde Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulmasına ve  OSB'de sebze ve meyve üretiminin teşvik edilmesi ve ekosisteme zarar verilmeden var olan potansiyelin üretime kazandırılabilmesi için ileri teknoloji sera işletmeleri inşa edilmesine karar verildi.

Ek olarak, Kahramanmaraş'taki Erkenez OSB, Aksu OSB ve Türkoğlu-2 OSB'lerin sınırları değiştirileceği, bu OSB'lerin iş ve işlemleri, mezkur kanun hükümlerine göre yapılacağı bildirildi.

1.1.2022 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren söz konusu Kanuna  https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230405-4.htm  adresinden erişim sağlanmaktadır.

D-Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tarım sektöründe sözleşmeli üretimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli düzenlemeler yapıldı ve orman yangınlarına sebep olanlara verilen cezaların artırılmasına karar verildi.

Tarım sektörüyle ilgili politikaların tespit edilmesi ve planlanması

Kanuna göre, lif, tohum ve sap üretimi ile ilaç etkin maddesi elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği, Tarım ve Orman Bakanlığının iznine tabi oldu.

Tarım sektörüyle ilgili politikaların tespit edilmesi, planlanması ve koordinasyonuyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak, uygulanmasında Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili oldu.

Tarımsal üretimin planlanması, gıda güvencesi ve güvenliğinin sağlanması, verimliliğin artırılması, çevrenin korunması ve sürdürülebilirliğin tesis edilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen ürün veya ürün gruplarının üretimine başlanmadan önce bakanlıktan izin alınacak. Bakanlık, arz ve talep miktarıyla yeterlilik derecesini dikkate alarak hangi ürün veya ürün gruplarının üretileceği ile tarım havzası veya işletme bazında asgari ve azami üretim miktarlarını belirleme yetkisine sahip oldu.

Bu kapsamda ilk kez aykırı faaliyette bulunduğu tespit edilenler, hükümlere uygun şekilde faaliyet göstermeleri için yazılı uyarılacak. Yazılı uyarılan ancak uyarı tarihinden itibaren 12 ay içinde uygun faaliyette bulunmayanlar, uyarı tarihinden itibaren 5 yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacak.

Sözleşmeli üretim modeli geliştirilmesi

Tarım ve Orman Bakanlığınca, tarım sektöründe sözleşmeli üretimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli düzenlemeler yapılmasına, sözleşmeli üretimi özendirmek için üreticilere, desteklerin verilmesinde öncelik tanınmasına karar verildi.

Bakanlık tarafından sözleşmeli üretimin geliştirilmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesi için sözleşmenin taraflarını ve kapsamını içeren kayıt sistemleri oluşturacağı, sözleşmelerin bu kayıt sistemleri kullanılarak da düzenlenebileceği bildirildi. Tarımsal üretim sözleşmesine tabi ürünlere veya üretim varlıklarına sigorta yaptırılması zorunlu hale geldi.

Ayrıca, tarımsal üretim sözleşmelerinde belirtilen mücbir sebepler haricinde sözleşme kapsamında üretilen ürünün alımından veya satımından vazgeçen üretici ya da alıcılar için ceza koşulu belirleneceği ve ceza koşulu, alımından ya da satımından kaçınılan ürün miktarının sözleşmedeki bedelinin yüzde 20'sinden az ve yüzde 50'sinden fazla olamayacağı ifade edildi.

Devlet ormanlarında madencilik faaliyetine yönelik düzenlemeler

Devlet ormanlarına nakil vasıtaları ile yıkıntı veya inşaat atığı atmak ya da hafriyat veya çöp dökmek suretiyle ormanlara, doğal hayata ve çevreye verilen zarar "orman suçu" sayılacak.

Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, fon bedelleri dışında bedeli alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilecek.

Ancak temditler dahil ruhsat süresince müktesep haklar korunmak kaydıyla devlet ormanları sınırları içindeki tohum meşcereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, verimli orman alanları, orman parkları, endemik ve korunması gereken nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlı olacak.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin; baraj, gölet, liman ve yol gibi yapılarda dolgu amaçlı kullanacağı her türlü yapı ham maddesi üretimi için yapacağı madencilik faaliyetleri ile zorunlu tesislerinden bedel alınmayacak.

Felakete uğrayanların zati ihtiyaç alabilmesi için aranan "muhtaçlık" şartı

Kanun ile köylerde yer sarsıntısı, yangın, heyelan, sel ve çığ yüzünden felakete uğrayanların zati ihtiyaç alabilmesi için aranan "muhtaçlık" şartı kaldırıldı.

Sosyal güvence eksikliğinin önüne geçilmesi

Köylerden şehirlere göç etme nedenlerinden biri olan sosyal güvence eksikliğinin önüne geçilmesi için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda da değişiklik yapıldı.

Buna göre; sigortalı olan kişilere orman idaresi tarafından vahidi fiyat usulü ile yaptırılan, odun üretimi, silvikültür, ağaçlandırma, toprak muhafaza, fidan ve tohum üretimi gibi işlere ait istihkak tutarları; ödemenin yapılacağı tarihlerde Sosyal Güvenlik Kurumuna kendi sigortalılıklarından kaynaklanan prim borcu ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması şartıyla yüzde 5 fazlasıyla ödenmesine karar verildi.

Bu haklardan yararlanabilmek için işlerin vahidi fiyat kararı ve şartnamelerdeki süreler ve esaslara uygun yapılması şartı getirildi.

Ormanlara hafriyat dökenlere verilen cezalar

Kanunla ormanlara nakil vasıtaları ile yıkıntı veya inşaat atığı atan ya da hafriyat veya çöp dökmek suretiyle çevreye zarar verenlere yönelik cezalar ağırlaştırılarak para, müsadere ve hapis cezaları verilebilecek.

Orman idaresi tarafından kesilecek ağaçların tespitinde kullanılan damga ya da damga yerine geçecek işaretleri, ağaçları keserken dip kütükte bırakmayanlarla damgalı ya da işaretli ağaçları tespit edilen hadde nazaran daha yüksekten kesenlere, kesilen her ağaç için 500 lira idari para cezası verilecek.

Orman yangınlarına sebep olanlara verilen cezalar

Devlet ormanlarında orman idaresince belirlenen konak yerlerinden başka yerlerde geceleyenlere verilen ceza 50 liradan 1500 liraya çıkarıldı.

Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebep olanlara verilen 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına çıkarıldı.

Terör amaçlı yangın çıkartanlara verilen adli para cezası 20 bin günden 25 bin güne kadar olabilmesi sağlandı.

Kasten orman yakan kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 1000 günden 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.

Sosyal güvence eksikliği ve muhtaçlık şartına ilişkin maddeleri yayımı tarihinden 6 ay sonra, diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe giren söz konusu Kanuna https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230405-1.htm bağlantısından erişim sağlanmaktadır.

E-2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile sertifikalı tohum kullanım destek oranında düzenleme yapıldı.

Karara göre, afet bölgesi ilan edilen yerlerde, yurtiçinde üretilip sertifikalandırılan tohumu kullanarak 2023 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı arazilerinde ekim yapan yapan çiftçilere arpa, buğday, çavdar, çeltik, yulaf, aspir, fiğ, korunga, soya, yem bezelyesi, kolza, kuru fasulye, mercimek, nohut, patates, susam, yer fıstığı ve yonca ürünlerinde sertifikalı tohum kullanım destekleme miktarları %100 artırıldı.

Ayrıca, yer sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğu Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edilen havzalarda yurtiçinde üretilip sertifikalandırılan yağlık ayçiçeği tohumunu kullanarak ekim yapan çiftçilere dekar başına 135 TL sertifikalı tohum kullanım desteği verilmesi kararlaştırıldı.

1.1.2022 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren söz konusu Karara  https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230405-10.pdf  adresinden erişim sağlanmaktadır.

Bilgilerinize önemle rica ederim.