2023/73 Genel Sirküler

SİRKÜLER (2023/73)
        

1.    Polonya-Belarus Sınırı Hakkında Bilgi;
2.    Borç Yapılandırılmasına İlişkin Yasa Hakkında Bilgi;
3.    Burgaz'da Bulgar -Türk İş Forumu Hakkında Bilgi;
4.    Yeni Nesil İhracat Destekleri ve Dış Ticaret Eğitim Programı Hakkında Bilgi;
5.    Türkmenbaşı-Bakü-Türkmenbaşı Güzergahında Ro-Pax Yük Taşımacılığı Hakkında Bilgi;
6.    ICS2 Sürüm-2'nin Uygulanmaya Başlanması Hakkında Bilgi;
7.    Mozambik E-Vize Başvurusu Hakkında Bilgi;
8.    Deprem Bölgesinde Sanayicilerin Afet Zararlarının Giderilmesi Hakkında Bilgi;
9.    Deprem Bölgesinde Tarım Sektörüne Yönelik Yeni Tedbirler Hakkında Bilgi;
10.    D-8 TTA / Endonezya Gümrük Tarifeleri Hakkında Bilgi;
11.    Arjantin İthalat Sistemi /SIRA Hakkında Bilgi;
12.    Dış Ticaret Talepleri Hakkında Bilgi;

Konularını kapsayan sirkülerimiz bilgilerinize sunulmuştur.

T.C. Dışişleri Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yazılarına atfen; T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, Polonya Hükümeti'nin kamu güvenliğini sağlamak gerekçesiyle Polonya-Belarus Kukuryki-Kozlovichi karayolu sınır kapısındaki geçişleri 21 Şubat 2023 saat 19:00 itibarıyla eşya taşımacılığına kapattığı, yolcu taşımacılığı yapan taşıtların yanı sıra Avrupa Birliği (AB) ve EFTA ülkelerine ait taşıtların ise (Avrupa Ekonomik Bölgesi ve İsviçre plakalı taşıtlar) bu karardan muaf tutulduğu belirtilmekte; ayrıca, Polonya ile Belarus arasındaki diğer sınır kapılarının eşya taşımacılığına kapalı olması nedeniyle bu kararla birlikte ülkemiz taşıtlarının Polonya'dan Belarus'a doğrudan geçiş imkanının kalmadığı bildirilmektedir.

Anılan yazıda devamla, taşımacılarımızın bu durumdan mağdur olmamaları için Varşova Büyükelçiliğimizce Polonya İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları nezdinde girişimde bulunularak Türk taşımacılarına istisna tanınmasının talep edildiği ancak Polonya tarafınca Polonya-Belarus ilişkilerinin mevcut durumu çerçevesinde alınan bu kararın değiştirilmesinin veya ülkemize istisna tanınmasının mümkün olmadığı, karardan muaf olan ülkelerin ise fiilen Belarus ile Polonya sınırından yük taşımacılığı yapmadığı (bu nedenle Polonya-Belarus sınırının eşya taşımacılığı için her ülke taşıtına fiilen kapatıldığı) belirtilmektedir.

Bununla birlikte, Polonya Hükümeti'nin bu kararı sonrasında taşımacılarımızın Litvanya güzergâhına yöneldiği; ancak, hâlihazırda yolda olan taşıtların Litvanya geçiş belgesine sahip olmadıkları için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Vilnius Büyükelçiliğimizce Türk plakalı taşıtlara geçici muafiyet sağlanması ve geçiş belgesi aranmaması amacıyla Litvanya makamları nezdinde girişimlerde bulunulduğu, bununla birlikte, Vilnius Büyükelçiliğimizce Belarus sınırına ilişkin hassasiyetin Litvanya'da da geçerli olduğu ve Belarus'a yönelik karayolu taşımacılığının tümüyle Litvanya'ya yönlendirilmesinin kalıcı bir çözüm oluşturmayabileceği, mümkünse ihtiyaten alternatif güzergâh planlaması yapılmasının yararlı olabileceği değerlendirmesinin yapıldığı ifade edilmektedir.

Öte yandan, yaşanan son gelişmeler dikkate alındığında bu aşamada Belarus'a yapılan taşımalarda Polonya ve Litvanya güzergâhı yerine Rusya Federasyonu üzerinden alternatif güzergâhların kullanılmasının yararlı olacağı bildirilmektedir.

12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yer alan 7440  Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB) ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı getirildi.

Kanun kapsamındaki alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihinin esas alınacağı, mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş veya beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin belli oran ve tutarlar dahilinde beyan edileceği bildirildi.

Kanuna göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedeliyle defterlerine kaydetmelerine, 2022 yılı için matrah ve vergi artırımına imkan verildi.

Ayrıca, 31 Aralık 2022'den önce işlenen fiillere ilişkin olup yapılandırma son başvuru tarihine kadar tebliğ edilen idari para cezalarının yapılandırılabilmesine,  işverenlerin depremden etkilenen çalışanlarına yardım için sağladıkları menfaatler üzerinden vergi ve prim kesintisi yapılmamasına,  depremden etkilenenlere sahibi oldukları konutları ikamet amacıyla bedelsiz olarak tahsis eden konut sahipleri için emsal kira bedeli uygulanmamasına, depremde yıkılan veya ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin vergi ve katkı payları ile varsa bu alacaklara ilişkin feri alacakların terkin edilmesine, taşıtlar üzerindeki vergi dairelerince konulan hacizlerin kaldırılmasına, alkollü ve uyuşturucuyla araç kullanmak, drift yapmak ve ölümlü kazaya sebebiyet vermek dışında sürücülere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ceza puanların silinmesine karar verildi.

3 Maddesi 1.1.2023 Tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe giren söz konusu Kanuna https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-1.pdf adresinden erişim sağlanmaktadır.

T.C. Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atfen; Türkiye İhracatçılar Meclisinden gelen yazıda; Sofya Ticaret Müşavirliği tarafından iletilen yazıya istinaden Bulgaristan KOBİ Destek Ajansınca düzenlenmesi planlanan ancak ülkemizde yaşanan depremler nedeniyle ertelenen Bulgar-Türk İş Forumu'nun 23 Mart 2023 tarihinde Burgaz'da gerçekleştirileceği bilgisi iletilmiş olup, söz konusu foruma; “bilgi ve iletişim teknolojileri, bulut ve mobil teknolojiler, oyun teknolojileri, fintech, siber güvenlik, dijital sağlık ve teknolojileri, tarım teknolojileri ve dijital tarım, yenilenebilir enerji, risk sermayesi (venture capital), otomotiv yedek parçaları, inşaat ve yapı malzemeleri, teknik müşavirlik ve tüm sektörlerden yenilikçi ve start-up” firmalarının daveti konusunda Müşavirliğimizden destek talep edildiği ifade edilmektedir.

EK: Forum Taslak Programı

T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıya atfen; Türkiye İhracatçılar Meclisinden gelen yazıda, Dış Ticaret Bilgilendirme Seminerlerinin Bakanlıklarının görev alanı dahilindeki konularda iş çevrelerinin bilgilendirilmesi amacıyla 2011 yılından beri düzenlendiği, 18 Ağustos ve 25 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazetelerde yayımlanan 5973 ve 5986 Sayılı İhracat ve E-İhracat Destekleri Hakkında Cumhurbaşkanı Kararları ile Bakanlıklarının Yeni Nesil İhracat Destekleri ve Prefinansman Modelinin yürürlüğe girdiği ifade edilmektedir.

Anılan yazıda devamla, 2023 yılında söz konusu organizasyonların devamı niteliğinde 9 Şubat 2023 tarihi itibariyle, hem Bakanlıklarınca uygun görülecek illerde fiziki olarak hem de Bakanlıkları ev sahipliğinde Türkiye geneli çevrimiçi olarak “Yeni Nesil İhracat Destekleri ve Dış Ticaret Eğitim Programı” adlı eğitim organizasyonları gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Bu çerçevede, T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından, Türkiye'deki tüm iş çevrelerinin genel katılımına açık olarak, 22 Mart 2023 tarihinde 13.00-17.20 saatleri arasında gerçekleştirilecek olup, program akışı ve duyuru görseli ekte yer almaktadır.

Öte yandan, programa katılımın ücretsiz olduğu, katılmak isteyenlerin 17 Mart 2023 tarihi saat 17.00'ye kadar aşağıda yer alan linkten online kayıt yaptırmaları gerektiği, kontenjanın 1000 kişi ile sınırlandırıldığı ve kontenjan dolduğunda sistemin otomatik olarak kapandığı bildirilmektedir.

Bununla birlikte, kayıt yaptıran katılımcıların mail adreslerine 20 Mart 2023 tarihinde çevrimiçi katılım linki gönderileceği, kayıt esnasında istenilen bilgilerin doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurulmasının önem arz ettiği, e-posta adreslerinde hata olması durumunda bağlantı linki iletilemediği ifade edilmektedir.

Kayıt Linki: http://egitimbasvuru.ticaret.gov.tr/

Ek: Program Akışı ve Duyurusu

T.C. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, Hazar Denizi'nin ticaret hacmini artırmak ve Türkmenistan'ın transit ulaştırma kabiliyetini geliştirmek amacıyla Türkmenbaşı-Bakü-Türkmenbaşı güzergahında Ro-Pax yük taşımacılığı ücret tarifesinde indirime gidildiği ifade edilmekte olup, alınan son bilgiler doğrultusunda;

•Araç uzunluğu 16,50 metre (çekici + dorse) olan araçlar için; tek yön 1.200 dolar olan ücretin 1.000 dolar; çift yön 1.850 dolar olan ücretin 1.600 dolar olarak güncellendiği,

• 13,50 metrelik dorseler için ücret tarifesinin; tek yön 818 dolar, çift yön 1.309 dolar olarak belirlendiği bildirilmektedir.

Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Ticaret ve Ekonomi Bölümünden alınan bir yazıya atfen Ticaret Bakanlığından alınan yazıda, varış öncesi önbilgi sistemi olan ve güvenlik ve emniyet esasına dayanarak AB Gümrük Bölgesi'ni korumayı hedefleyen İthalat Kontrol Sistemi'nin (ICS2) ikinci sürümünün 1 Mart 2023 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandığı bildirilmekte olup, uygulamanın posta operatörleri, ekspres kargo taşımacılığı, navlun sevkiyatı, lojistik hizmet sağlayıcıları ve havayolu taşımacılığı sektörlerini etkileyeceği belirtilmektedir.

Yazıda devamla, AB'ye veya AB'den transit olarak başka ülkeye gönderilen tüm eşyalar için anılan sektörlerde çalışan ticaret erbabının ve şirketlerin, eşyaların AB'ye varışlarından önce Giriş Özet Beyan verilerini ICS2 üzerinden AB gümrüklerine bildirmelerinin zorunlu hale geldiği, söz konusu verinin bildirilmemesi durumunda eşyanın AB gümrüklerinde durdurularak gümrük işlemlerinin yapılmayacağı, yetersiz beyanların ise reddedileceği ya da yaptırımların söz konusu olabileceği ifade edilmektedir.

T.C. Ticaret Bakanlığından alınan bir yazıda, Maputo Ticaret Müşavirliği tarafından iletilen bir yazıya atıfla, Mozambikli makamlarca belirlenen koşullar kapsamına giren Türk vatandaşlarının Mozambik'e giriş için e-vize başvurusu yapma imkanına ilişkin İngilizce ve Portekizce duyuru yapıldığı bilgisi verilerek metnin her iki versiyonun da gönderildiği bildirilmektedir.

Ek: E-Vize Duyurusu

12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yer alan OHAL Kapsamında Sanayi İşyerlerine İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile deprem bölgesinde sanayicilerin afet zararlarının giderilmesi için tedbirler alındı.

Depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, 3 ay süreyle, afetten etkilenen sanayiciler için sanayi alanı olabilecek yerlerin; fay hattına mesafesi, zeminin elverişliliği ve yerleşim merkezine yakınlığı gibi kriterler gözetilerek alanın durumuna göre ilgili kurumların görüşü alınarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği ile Sanayi ve Teknoloji bakanlıklarınca birlikte tespit edileceği bildirildi.

İlgili kurumlarca izinlendirme ve vasıf değişikliğinin 3 gün içinde yapılmasına, imar ve parselasyon planları ile değişiklikleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından imar şartnamesine göre hazırlatılmasına ve onaylanmasına karar verildi.

Belirlenen alanlara denk gelen maden ruhsat sahalarının girişimli kısmının maden ruhsat sahasından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca taksir edilmesi, sanayi alanının, ruhsatın tamamını kapsaması halinde ise maden ruhsatı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca iptal edileceği karar bağlandı.

Söz konusu alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlardan uygulamaya dahil edilecek olanlar ile özel mülkiyete tabi diğer bütün taşınmazlar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca, ilgisine göre devir veya acele kamulaştırma kararı alınabileceği ifade edildi. Kamulaştırma işlemlerinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmesine, kamulaştırılan taşınmazların Bakanlığın talebine istinaden Hazine adına tescil olunmasına hükmedildi.

Depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, deprem sebebiyle yıkılan veya kullanılamayacak kadar hasarlı sanayi iş yerlerinin maliklerinin talebi üzerine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının görüşü alınarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca, yeni sanayi iş yerleri yapılabilmesine veya yaptırılabilmesine karar verildi.

Yerinde yeniden inşa edilecek sanayi iş yerlerinin üzerine yapılacağı parsellerin Hazineye mülkiyet devri aranmayabileceği, inşaatı devam eden sanayi iş yerlerinin de maliklerinin talebi üzerine, bu fıkra kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca inşaatlarının tamamlanabileceği belirtildi.

Yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe giren söz konusu Kararnameye https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-4.pdf adresinden erişim sağlanmaktadır.

12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yer alan OHAL Kapsamında Tarım Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen yerlerde, arılı kovan, büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiricilerine, bulundukları bölgelerde hayvancılık faaliyetlerinin devamlılığını sağlamak, verimliliğini artırmak ve hayvan sağlığı ile refahını temin etmek amacıyla, bir defaya mahsus olmak üzere canlı hayvan ve besleme amaçlı şeker yardımı yapılmasına karar verildi.

Kararnameye göre, deprem nedeniyle telef olan hayvanların tespiti Tarım ve Orman Bakanlığınca ilgili il/ilçe hasar tespit komisyonlarınca gerçekleştirileceği, tespiti yapılan hayvanların, Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Bilgi Sistemi'nde kayıtlı olması gerektiği bildirildi.

Ayrıca, arıcılar için bir defaya mahsus olmak üzere, kovan başına 4 kilograma kadar besleme amaçlı şeker desteği sağlanmasına karar verildi.

Beslenme amaçlı şeker dağıtılacak arılı kovanların miktarı ise Tarım ve Orman Bakanlığı Arıcılık Kayıt Sistemi'nden alınacağı, depremden zarar gören yetiştiricilere, ilgili il/ilçe hasar tespit komisyonu tarafından telef olduğu tespit edilen arılı kovan, büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı sayısı kadar canlı hayvan desteği yapılacağı belirtildi.

Yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe giren söz konusu Kararnameye https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-3.pdf adresinden erişim sağlanmaktadır.

T.C. Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atfen; Türkiye İhracatçılar Meclisinden gelen yazıda, Endonezya'nın D-8 Tercihli Ticaret Anlaşmasının uygulanmasına ilişkin Menşe İspat Belgelerinin Endonezya'nın yazı ek'inde yer alan taviz listesindeki ürünler için düzenlenmesi gerektiği ifade edilmektedir.

Ek: D-8 Endonezya Taviz Listesi

Buenos Aires Ticaret Müşavirliğinin yazısına atfen; T.C. Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, Arjantin Kamu Gelirleri Federal İdaresi (AFİP) ve Ekonomi Bakanlığı Ticaret Müsteşarlığı tarafından, 11 Ekim 2022 tarihli ve 5271/2022 sayılı ortak Karar ile 17 Ekim 2022 tarihi itibarıyla, İthalatı Kapsamlı Gözetim Sisteminin (Comprehensive Import Monitoring System-SIMI) kaldırılarak yerine Arjantin Cumhuriyeti İthalat Sistemi (System of Imports of the Argentine Republic-SIRA) getirildiği bilgisi doğrultusunda Arjantin Ekonomi Bakanlığı Ticaret Müsteşarlığı tarafından, SIRA sistemine ilişkin kılavuz niteliğinde bir belgenin yayımlanmış olduğu söz konusu kılavuzun İngilizce ve Türkçe çevirileri gönderildiği bildirilmektedir.

Anılan yazıda devamla, ekte bir örneği yer alan kılavuzda; ithalat bedellerinin ödenmesini teminen ithalatçı firmaların döviz piyasasına erişimlerine ilişkin, küçük işletmeler için 60 gün, orta büyüklükteki firmalar için 90 gün, büyük firmalar için 180 günlük süreler belirtilerek daha net bir takvimin ortaya konulduğu, rehberin son bölümündeki açıklama kısmında ise Müsteşarlığın, uluslararası ticaret mevzuatı tarafından belirlenen sürelere bağlı kaldığı ve Müsteşarlık tarafından SIRA'ların, bu yetkiye sahip olunmadığı için “geçersiz kılınmadığı”; iptal durumunun sistem veya beyan sahibi tarafından otomatik olarak gerçekleştirildiği belirtilmekle birlikte, SIRA statülerinden biri olan "Gözlemlendi/ Observed" kısmında, başvuruların AFIP, Gümrükler ve Ticaret Müsteşarlığı tarafından değerlendirildiği, bu kuruluşlardan herhangi birinin tutarsızlık bulması durumunda, SIRA başvurusunun düzeltilmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle başvurunun gözlemlenme durumunda 90 günden fazla kalması halinde başvurunun sistem tarafından otomatik olarak iptal edileceği, ayrıca Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre, ithalat lisansı başvurularının maksimum değerlendirilme süresinin 60 gün olduğu belirtilmektedir.

Ek: SIRA Klavuzu

En güncel dış ticaret taleplerine Ticaret Bakanlığına ait www.ticaret.gov.tr adresli web sitesi üzerinden https://distalep.ticaret.gov.tr adresindeki Dış Talepler Bülteni başlığı altından birliğimize üye olduğunuz sicil no ve vergi numaranızla giriş yaparak ulaşabilirsiniz.