Doğu Karadeniz Bölgesi 2013 Yılı İhracat Değerlendirme Basın Bülteni
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ
2013 YILI İHRACATINI DÜŞÜŞLE KAPATTI
Genel Sekreterliğimiz yetki alanında bulunan Doğu Karadeniz Bölgesi Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden 2013 yılında 1.586.019.192 USD tutarında ihracat gerçekleşmiş olup, gerçekleşen ihracatımızda bir önceki yıla göre (2012 yılı ihracatı 1.639.278.678 USD olarak gerçekleşmişti.) göre % 3,2 oranında bir düşüş yaşanmıştır.
2013 yılı Ülkemiz ihracatı olan 151 Milyar 707 Milyon Dolar ihracat içinde % 1,04 oranında bir paya sahip olan Doğu Karadeniz Bölgemiz illeri arasında, en yüksek ihracat hacmi 2013 yılında da Trabzon ilimizden gerçekleşmiş olup, Ülke geneli ihracat sıralamasında 81 il içerisinde Trabzon ili 17.'nci sırada yer almıştır.
2013 yılında Doğu Karadeniz Bölgesinden gerçekleşen ihracatın iller bazında dağılımı;
İl Adı |
2012 YILI ($) |
2013 YILI ($) |
Değişim (%) |
Trabzon |
1.167.576.711 |
1.160.104.250 |
-0,6 |
Rize |
383.839.581 |
359.642.607 |
-6,3 |
Artvin |
87.646.394 |
66.137.881 |
-24,5 |
Gümüşhane |
215.992 |
134.455 |
-37,8 |
TOPLAM |
1.639.278.678 |
1.586.019.192 |
-3,2 |
Doğu Karadeniz Bölgesinden 2013 yılı ihracatı toplam 393 firma tarafından gerçekleştirilmiş olup, bu firmalarında illere göre dağımı; Trabzon 216 firma, Rize 89 firma, Artvin 85 firma ve Gümüşhane 3 firma şeklinde olmuştur.
Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerimizden gerçekleşen ihracatın ürün sıralamasında; 732.623.662 $ tutarında ihracatla Fındık ve Mamulleri birinci sırayı, 296.685.250$ tutarındaki ihracatla da Yaş Meyve Sebze Ürünleri ikinci sırayı ve 267.516.771 $ tutarındaki ihracatla Madencilik ürünleri üçüncü sırayı almaktadır.
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ İHRACATININ SEKTÖREL DAĞILIMI
SEKTÖR |
2012 |
2013 |
DEĞİŞİM |
DEĞER($) |
DEĞER($) |
% |
|
I. TARIM |
1.113.051.121 |
1.088.133.135 |
-2,24 |
A. BİTKİSEL ÜRÜNLER |
1.093.186.640 |
1.059.945.623 |
-3,04 |
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri |
21.008.018 |
21.119.782 |
0,53 |
Yaş Meyve ve Sebze |
351.341.843 |
296.685.250 |
-15,56 |
Meyve Sebze Mamulleri |
2.972.634 |
3.438.316 |
15,67 |
Kuru Meyve ve Mamulleri |
3.424.664 |
5.065.313 |
47,91 |
Fındık ve Mamulleri |
713.892.782 |
732.623.662 |
2,62 |
Zeytin ve Zeytinyağı |
233.408 |
365.588 |
56,63 |
Tütün |
162.062 |
552.215 |
240,74 |
Süs Bitkileri ve Mam. |
151.229 |
95.498 |
-36,85 |
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER |
9.958.766 |
18.381.681 |
84,58 |
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller |
9.958.766 |
18.381.681 |
84,58 |
C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ |
9.905.715 |
9.805.831 |
-1,01 |
Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri |
9.905.715 |
9.805.831 |
-1,01 |
II. SANAYİ |
218.809.740 |
230.369.286 |
5,28 |
A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER |
5.994.298 |
4.805.882 |
-19,83 |
Tekstil ve Hammaddeleri |
2.998.753 |
2.513.081 |
-16,20 |
Deri ve Deri Mamulleri |
2.185.775 |
1.892.827 |
-13,40 |
Halı |
809.771 |
399.974 |
-50,61 |
B. KİMYEVİ MADDELER VE MAMÜLLERİ |
54.930.435 |
56.309.515 |
2,51 |
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri |
54.930.435 |
56.309.515 |
2,51 |
C. SANAYİ MAMULLERİ |
157.885.007 |
169.253.889 |
7,20 |
Hazırgiyim ve Konfeksiyon |
5.653.843 |
11.132.813 |
96,91 |
Otomotiv Endüstrisi |
28.612.142 |
31.748.663 |
10,96 |
Gemi ve Yat |
133.021 |
85.941 |
-35,39 |
Elektrik-Elektronik,Mak.ve Bilişim |
12.244.976 |
17.915.465 |
46,31 |
Makine ve Aksamları |
8.112.639 |
9.474.509 |
16,79 |
Demir ve Demir Dışı Metaller |
10.347.926 |
12.338.058 |
19,23 |
Demir Çelik ürünleri |
45.524.604 |
36.285.769 |
-20,29 |
Çimento ve Toprak Ürünleri |
24.216.151 |
26.183.691 |
8,12 |
Değerli Maden ve Mücevherat |
9.284 |
551.746 |
5843,23 |
Savunma Sanayii |
4.910.135 |
7.257.191 |
47,80 |
İklimlendirme Sanayii |
17.809.054 |
16.047.226 |
-9,89 |
Diğer Sanayi Ürünleri |
311.231 |
232.817 |
-25,19 |
III. MADENCİLİK |
307.417.817 |
267.516.771 |
-12,98 |
Maden ve Metaller |
307.417.817 |
267.516.771 |
-12,98 |
TOPLAM |
1.639.278.678 |
1.586.019.192 |
-3,25 |
Bölge ihracatının ana sektörler bazında dağılımında ise ihracat içinde tarım ürünlerinin payı %69, madencilik ürünlerinin payı % 17 ve sanayi ürünlerinin payı da % 14'e tekabül etmektedir. Bu ana sektörlerden de Sanayi Ürünleri ihracatımızda %5 oranında artış görülmesine rağmen, tarım ürünleri ihracatında %2 ve madencilik ürünleri ihracatında ise yurt dışı piyasalardaki emtia fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak %13 oranında bir düşüş yaşanmıştır. Sanayi ürünleri grubunda Trabzon ilimizde üretimi gerçekleşen ve her geçen gün ihracattaki payı artan Otomotiv Endüstrisi sanayi grubu ihracatında önemli bir paya sahip bulunmakta ve Bölge içinde üretiminin gerçekleşmesi nedeniyle Bölge ekonomisine katma değer açısından çok büyük bir katkı sağlamaktadır.
Sektörel dağılım tablolarından da görüleceği üzere Bölgemiz ihracatı tarımsal ürün kompozisyonundan oluşmakta olup, bu ürünler içinde de en büyük payı fındık ve yaş meyve sebze almaktadır. Madencilik ürünleri ise Bölge içindeki illerden çıkarılan bakır, çinko ve krom cevherinden oluşmakta olup, bu ürünlerde ağırlıklı olarak başta Çin ve Hindistan olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine hammadde olarak ihraç edilmektedir.
Bölgemizden 2013 yılı Ocak-Aralık döneminde 113 değişik ülkeye ihracat yapılmış olup, en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise sırasıyla; Rusya Federasyonu, İtalya, Almanya, Gürcistan ve Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur. En çok ihracatımızın yapıldığı bu ülkelerden Rusya Federasyonu'na yönelik ihracatımızda %11.5, Gürcistan'a yönelik ihracatımızda da % 5.9 oranında düşüş yaşanmasına karşın ÇHC, İtalya ve Almanya'ya ihracatımızda ise önemli artışlar yaşanmıştır.
ÜLKELER BAZINDA İHRACAT
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ
ÜLKE |
2012 |
2013 |
DEĞİŞİM |
DEĞER($) |
DEĞER($) |
% |
|
RUSYA FEDERASYONU |
356.297.864 |
315.323.061 |
-11,50 |
İTALYA |
142.255.244 |
163.580.736 |
14,99 |
ALMANYA |
128.463.399 |
160.559.196 |
24,98 |
GÜRCİSTAN |
169.790.225 |
159.709.349 |
-5,94 |
ÇİN HALK CUMHURİYETİ |
93.683.821 |
149.907.004 |
60,01 |
FRANSA |
108.603.886 |
91.296.548 |
-15,94 |
BULGARİSTAN |
25.824.022 |
62.713.614 |
142,85 |
BELÇİKA |
48.757.061 |
52.812.521 |
8,32 |
AZERBEYCAN-NAHCIVAN |
35.469.468 |
37.274.798 |
5,09 |
KANADA |
43.713.222 |
36.038.449 |
-17,56 |
Diğer |
1.152.858.212 |
1.229.215.275 |
- |
TOPLAM 113 ÜLKE : |
1.639.278.678 |
1.586.019.192 |
-3,25 |
Doğu Karadeniz Bölgemizden gerçekleşen ihracatımızın %45'i Avrupa Birliği Ülkelerine, %30'u Eski Doğu Bloğu Ülkelerine gerçekleştirilmiştir. Bölgenin hedef pazarı konumunda olan Rusya Federasyonu'na yönelik ihracatımızda %11,5 oranında bir düşüş yaşanmış olup, bu azalışta da en önemli etken özellikle yaş meyve sebze ihracatçılarımızın gerek Rus gümrük idarelerinde ve gerekse piyasa Rusya Federasyonu'nda yaşamış oldukları aşırı bürokratik uygulamalar ve karşılaşılan tarife dışı engellerden kaynaklanmaktadır. .
Bunun yanısıra, yine yakın komşu ülke pazarlarımızdan olan Gürcistan'a yönelik ihracatımızda %6 düzeyinde bir düşüş yaşanmıştır. İhracatımızda yüksek oranlı artışların görüldüğü Ülkeler sırasıyla İtalya, Almanya ve Çin Halk Cumhuriyetidir. Doğu Karadeniz Bölgemizden ihracatın yapıldığı Ülke sayısının her geçen gün artması ve hemen hemen dünyanın her kıtasına ihracat yapılır hale gelmesi Bölge ihracatçılarımızın yoğun gayretlerini açıkça ortaya koymaktadır.
ÜLKE GRUPLARI BAZINDA İHRACAT
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ
ÜLKEGRUBU |
2012 |
2013 |
DEĞİŞİM |
DEĞER($) |
DEĞER($) |
% |
|
AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ |
702.754.334 |
707.365.078 |
0,66 |
ESKİ DOĞU BLOKU ÜLKELERİ |
542.143.973 |
488.544.462 |
-9,89 |
AMERİKA ÜLKELERİ |
74.713.217 |
83.064.389 |
11,18 |
DİĞER AVRUPA ÜLKELERİ |
40.420.516 |
34.499.932 |
-14,65 |
ASYA - OKYANUSYA ÜLKELERİ |
187.695.892 |
182.195.290 |
-2,93 |
ORTA DOĞU ÜLKELERİ |
30.804.723 |
22.216.682 |
-27,88 |
TÜRKİ CUMHURİYETLER |
38.789.454 |
48.254.935 |
24,40 |
AFRİKA ÜLKELERİ |
20.167.295 |
18.630.991 |
-7,62 |
DİĞER ÜLKELER |
1.789.273 |
1.212.845 |
- |
TOPLAM |
1.639.278.678 |
1.586.019.192 |
-3,25 |
Birliğimiz yetki alanında bulunan Doğu Karadeniz Bölgemiz illerinden Birliğimize kayıtlı ihracatçı firmalar arasından 3 sektör liderinin çıkması da bizler için önemli gurur kaynağı olmuştur. Fındık ve Mamülleri Sektöründe Trabzon merkezli Oltan Gıda Maddeleri İhracat Ltd.Şti., Yaş meyve Sebze sektöründe Trabzon merkezli Kalyoncu Nakliyat Turizm Tic.Ltd.Şti. firmalarımız sektörlerine Türkiye geneli en fazla ihracatı gerçekleştirerek birinci olmuş, yine Rize menşeli Çayeli Bakır İşletmeleri A.Ş. firmamızda madencilik sektöründe Türkiye geneli en fazla ihracatı gerçekleştirerek sektöründe birinci olmuştur.
Bu üç ana sektörlerde de Türkiye geneli gerçekleşen sektör ihracatının; fındık ve mamülleri ihracatının %41'i, yaş meyve sebze ürünlerinin %13'ü ve madencilik ürünlerinin de % 5'i Bölgemiz ihracatçı firmaları tarafından gerçekleşmiştir.
Değerli basın mensupları,
2013 yılında sık sık yaptığımız uyarılarda da belirttiğimiz gibi, Bölge olumsuz şartları ve ihracatın yapıldığı piyasalarda karşılaşılan sorunlardan dolayı Bölge ihracatının sürekli düşüş trendinde bulunduğu ve bundan dolayı da, Bölge olumsuz şartları çerçevesinde ihracatçılarımıza destek verilmesi, yatırım teşvik mevzuatında Bölgemizin 5.'nci veya 6.'ncı Bölge kategorisine alınması gerektiği yetkili makamlara ve Bölge siyasi otoritelerine intikal ettirilmişti. Ancak, Bölge olumsuz şartlarında ihracatçılarımızın destek görmemesi, global piyasalarda yaşanan çalkantılar, döviz kurlarındaki inişli çıkışlı ve istikrarsız seyir, hedef ülke piyasalarında ihracatçılarımızın yapmamış oldukları sorunlar Bölge ihracatımızı düşüş trendine sokmuştur.
Ancak, 2014 yılına ümitle bakıyoruz, özellikle İhracattan sorumlu Ekonomi Bakanlığına sektör içinden tecrübeli ve geçmişte bizler gibi ihracat sektöründe hizmetleri bulunan değerli Bakanımız Nihat ZEYBEKÇİ'nin atanması ihracatçı için en önemli ümit kaynağı olmuştur. Bunun yanında, yakın komşu ülkeler ve Rusya Federasyonu'na yönelik ihracatımızın artması için yapılacak çalışma ve projelerimizin hayata geçirilmesi ihracatımızı tekrar artış trendine sokacağına inanmaktayız. Bunun yanında, Bölge şartlarında ihracatımıza destek verilmesi için Bölge siyasilerinin de ihracatçılarımızın sesine kulak vermesi Bölge ekonomisine katkı olarak geri dönecektir. Bundan dolayı 2014 yılında Bölge siyasilerini ihracatçılarımızın projelerine daha çok sahip çıkmaya davet etmekteyiz.
Ahmet Hamdi GÜRDOĞAN
Yönetim Kurulu Başkanı