2012 Yılı İhracat Rakamları Basın Bülteni- Yıllık Değerlendirme

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ 2012 YILI İHRACAT RAKAMLARI

Bilindiği üzere 2012 yılında Ülkemizden gerçekleşen ihracat %12,5 oranındaki artışla 151 Milyar 860 Milyon Dolar olmuştur.

Genel Sekreterliğimiz yetki alanında bulunan Doğu Karadeniz Bölgesi Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden ise 2012 yılında 1.652.396.281 $ tutarında ihracat gerçekleşmiş olup, gerçekleşen ihracatımızda bir önceki yılın aynı dönemine (2011 yılı ihracatı 1.605.675.076 $ olarak gerçekleşmiştir) oranla  % 3'lük bir artış yaşanmıştır. 2012 yılında Bölgemizden gerçekleşen ihracatın iller bazında dağılımı;

 

şeklinde olmuştur.

Bölgemizden gerçekleşen ihracat Ülkemiz geneli gerçekleşen ihracatın %1'ine tekabül etmektedir.

Doğu Karadeniz Bölgesi 2012 yılı ihracatı Bölge illerinde kanuni merkezi bulunan ve faaliyet gösteren toplam 466 firma tarafından gerçekleştirilmiş olup, ihracatçı firmaların illere göre dağılımı;  Trabzon 268 firma, Rize 93 firma, Artvin 103 firma ve Gümüşhane 2 firma olarak gerçekleşmiştir.

Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerimizden gerçekleşen ihracatta en çok ihraç edilen ürünler sırasıyla; 717.923.085 $ tutarında ihracatla Fındık ve Mamulleri birinci sırayı, 351.515.433 $ tutarındaki ihracatla Yaş Meyve Sebze Ürünleri ikinci sırayı ve 312.409.427 $ tutarındaki ihracatla da Madencilik Ürünleri üçüncü sırayı almaktadır.

Bölge ihracatının sektörel dağılımında gerçekleşen ihracat içinde tarım ürünlerinin payı %68, madencilik ürünlerinin payı %19 ve sanayi ürünlerinin payı da % 13'e tekabül etmektedir. Sektörel dağılım tablolarından da görüleceği üzere Bölgemiz ihracatı tarımsal ürün kompozisyonundan oluşmakta olup, bu ürünler içinde de en büyük payı fındık ve yaş meyve sebze almaktadır. Madencilik ürünleri ise Bölge içindeki illerden çıkarılan bakır, çinko ve krom cevherinden oluşmakta olup, bu ürünlerde ağırlıklı olarak başta Çin ve Hindistan olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine hammadde olarak ihraç edilmektedir.

 DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ İHRACATININ

SEKTÖREL DAĞILIMI

Bölgemizden 2012 yılında 108 değişik ülkeye ihracat yapılmış olup, en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise sırasıyla; Rusya Federasyonu, Gürcistan, İtalya, Almanya ve Fransa olmuştur.

2012 yılında gerçekleşen ihracatın ülke grupları bazında değerlendirmesi yapıldığında;  ilk 5 ülke grubu arasında 704.422.471 $ ihracatla Avrupa Birliği Ülkelerinin birinci sırada yer almakta olduğu ve diğer 4 ülke grubunun ise 542.794.519 $ ihracatla Eski Doğu Bloku Ülkeleri, 200.922.793 $ ihracatla Asya - Okyanusya Ülkeleri, 74.892.037 $ ihracatla Amerika Ülkeleri ve 40.986.026 $ ihracatla da Diğer Avrupa Ülkeleri olarak gerçekleşmiş olduğu görülmektedir. 

Doğu Karadeniz Bölgemizden gerçekleşen ihracatımızın %35'lik kısmı yakın komşu ülkelere, %43'ü ise Avrupa Birliği Ülkelerine yapılmıştır. Bölgenin hedef pazarı konumunda olan Rusya Federasyonu'na yönelik ihracatımızda %6 oranında bir azalış yaşanmış olup, bu azalışta da en önemli etken 2010 yılında Sochi Limanının kapatılmasından kaynaklanan lojistik faaliyetlerin başka illere kaymasıdır. Bunun yanında, yine yakın komşu ülke pazarlarımızdan olan Gürcistan'a yönelik ihracatımızda belirgin bir şekilde %16 düzeyinde bir artış yaşanmıştır. İhracatımızda yüksek oranlı artışların görüldüğü Ülkeler sırasıyla Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan ve Japonya olup, bu Ülkelere yönelik ihracatta görülen artıştaki ana neden yapılan madencilik ürünleri sevkiyatlarında bir önceki yıllara oranla önemli artış olmasıdır. Doğu Karadeniz Bölgemizden ihracatın yapıldığı Ülke sayısının her geçen gün artması ve hemen hemen dünyanın her kıtasına ihracat yapılır hale gelmesi Bölge ihracatçılarımızın yoğun gayretlerini açıkça ortaya koymaktadır.

Bunun yanında 2002 yılında 337 Milyon Dolar seviyesinde bulunan Doğu Karadeniz Bölgesi ihracatı geçen 10 yıl içinde yaklaşık %400 oranında ve 5 kat artarak  2012 yılında 1 Milyar 652 Milyon Dolar seviyelerine ulaşması da, ihracatçı üyelerimizin yoğun gayretleri yanında Birliğimizce ihracatçılarımıza yönelik verilen etkin hizmetlerin  sonucu olarak açıkça görülmektedir.  

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ YILLAR İTİBARİYLE İHRACATI

 

 Birliğimiz yetki alanında bulunan Doğu Karadeniz Bölgemiz illerinden Birliğimize kayıtlı ihracatçı firmalar arasından 2 sektör liderinin çıkması da bizler için önemli gurur kaynağı olmuştur. Yaş meyve Sebze sektöründe Trabzon menşeli Kalyoncu Nakliyat Turizm Tic.Ltd.Şti. firmamız sektöründe Türkiye geneli en fazla ihracatı gerçekleştirerek birinci olmuş, yine Rize menşeli Çayeli Bakır İşletmeleri A.Ş. firmamızda  madencilik sektöründe Türkiye geneli en fazla ihracatı gerçekleştirerek sektöründe birinci olmuştur.

Bölge illeri ihracatımızda ise;

Trabzon ili önceki yılda olduğu gibi Ülkemiz 81 ili içinde 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan İl özelliğini 2012 yılında da sürdürerek, 1 Milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştiren 15'nci İl olmuştur. Bunun yanında Trabzon ilimiz 18 ilin yer aldığı Karadeniz Bölgesi illeri içinde en fazla ihracat gerçekleştiren İl konumunda bulunmakta ve toplam Bölge ihracatının %32'si Trabzon ili tarafından gerçekleştirilmektedir. 

Trabzon ilinden 2012 yılında gerçekleşen ihracatta en büyük payı 717,8 Milyon Dolarlık ihracatla fındık ve mamulleri ve 333 Milyon Dolarlık ihracatla Yaş Meyve Sebze Ürünleri almaktadır.

Trabzon ihracatındaki en önemli kalemlerden olan ve 2012 yılında 102.240 Ton ihracatı gerçekleşen Fındık ve Mamulleri sektöründe bir önceki yıla göre miktar bazında yüzde 11 değer bazında yüzde 7 artış yaşanmış, Yaş Meyve Sebze ihracatında ise değer bazında %3'lük bir düşüş yaşanmıştır.

Trabzon ilinden gerçekleşen Yaş Meyve Sebze ihracatındaki önemli kalemler;

- 150.261 Ton Karşılığı  115.562.409 $ Tutarında Domates

- 123.141 Ton Karşılığı   93.175.285  $ Tutarında Narenciye

- 57.892   Ton Karşılığı   48.638.980 $ Tutarında Taze Üzüm

- 30.163 Ton Karşılığı     22.241.449  $ Tutarında Salatalık

Rize ilinden 2012 yılında gerçekleşen ihracatta %75'lik paya sahip Madencilik ürünleri  sektöründe 291.487.507 Dolarlık ihracat gerçekleşmiş olup, bir önceki yıla oranla bu sektörde sadece yaklaşık % 1 oranında artış yaşanmıştır. Rize ili ihracatımızda görülen %1,5 oranındaki azalışın ana nedeni, işlenmiş tarım ürünleri ihracatında yaşanan düşüşten kaynaklanmaktadır. Bunun yanında, Rize ilimiz de ihracat hacmi açısından önemli konumda olup, Karadeniz Bölgesi ihracatının %11'i Rize ilimiz tarafından gerçekleştirilmekte ve bu konumu ile de Karadeniz bölgesinden en fazla ihracatın yapıldığı 3'üncü il konumunda bulunmaktadır. Ayrıca, Rize ilimiz 81 İl arasında ihracat sıralamasında 25'nci sırada bulunmaktadır.

Bölge illerimizden Gümüşhane ve Artvin illeri ihracatında da dikkat çekici artışlar meydana gelmiş olup, bu artışlara Gümüşhane ilimizden maden ocaklarının işlemeye başlaması ile madencilik ürünleri ihracatının yoğunluk kazanması, Artvin ilindeki %26'lık artışta ise Gürcistan'a yönelik ihracatta önceki yıllara oranla önemli miktarda sevkiyatların artması ve ihracat yapan firmaların bu Ülkeye yönelik ihracatta kapasitelerini artırmalarından kaynaklanmıştır. 

Değerli basın mensupları, açıklanan rakamlardan da görüleceği üzere ihracat Doğu Karadeniz Bölgesi ekonomisinin en önemli ayağını oluşturmakta, Bölge istihdamına büyük katkı sağlamakta, kısaca Bölge ekonomisi sadece ihracatla ayakta durabilmektedir. Ancak, Bölgemizde var olan olumsuz şartlar ve bu olumsuz şartlar ekseninde üretici ve ihracatçılarımızın teşvik enstrümanları ile desteklenmemesi, yatırım teşvik mevzuatında Bölge illerimiz en çok destek alan 5 ve 6.Bölge kategorisinde olmaması ihracatımızın gerçek potansiyellere ulaşmasını engellemektedir. Oysaki Doğu Karadeniz Bölgemiz şu anda Dünya Ticaretinin döngü noktasını oluşturan Asya Bölgesine yakınlık avantajına sahip bulunmaktadır. Bu Ülkelere ve bu coğrafyaya ihracatımızın arttırılabilmesi altyapı sorunlarımızın yanında, Bölge olumsuz şartlarında üretici ve ihracatçılarımızın desteklenmesini zorunlu kılmaktadır.

 Bölgemizin en önemli ihraç pazarlarından olan Rusya Federasyonuna yönelik ihracatımız Sochi kapısının kapanması akabinde azalış trendine girmiştir. Bu Ülkeye yönelik ihracatımızın artış trendine girmesi açısından yaptığımız yoğun çalışmalar sonucu alternatif kapı olan ve Gürcistan üzerinden transit olarak karayolu ile en kısa mesafede anılan Ülkeye ulaşmamızı sağlayacak Kazbegi-Vehni Lars kapısının açılışı gerçekleştirilmiştir. Bu kapının aktif olarak kullanılması ve bu güzergah üzerinden Kazakistan, Türkmenistan ve hatta Çin'e kadar ulaşmamız için yoğun gayretlerimiz devam etmektedir. Bölgemizin dış ticarete var olan potansiyellerine ulaşması ve dış ticaret açısından cazip bir Bölge olması açısından Bölge içinde gerekli lojistik alt yapıların oluşturulması amacıyla Sürmene-Çamburnu tersane dolgu sahasında bir lojistik merkez kurulması yönündeki ısrarlı girişimlerimiz devam etmektedir. Bu alt yapıların kurulması ile 2023 yılında Ülkemiz için hedef olarak belirlenen 500 Milyar Dolar ihracat hedefimiz yanında Bölge ihracatımız için hedeflenen 10 Milyar Dolar ihracat hedefimize ulaşmamız sağlanmış olacaktır. Ayrıca, bu hedefimize ulaşmak amacıyla 2013 yılında Birlik olarak yoğun çalışmalarımız sürdürülerek ihracatçılarımızı potansiyel arz eden alternatif pazarlara yönlendirme konusunda ticaret heyetleri programlarına ağırlık verilecektir. Bu çerçevede, gerek yakın komşu Ülke pazarları olan Rusya Federasyonu ve gerekse yükselen pazarlar olarak ön plana çıkan Afrika Ülkelerine yönelik Bölgemiz işadamlarından oluşan heyetlerle birlikte ticaret heyetleri programları düzenlenecektir. Bunun yanında, Bölgemizde potansiyel arz eden ve ihracatı yetersiz görülen sektörlerin ihracat kapasiteleri ve rekabet düzeylerini artırmak amacıyla projelerimiz geliştirilerek uygulamaya konulacaktır.

Bu vesile ile 2012 yılında ihracatımızın önemli potansiyele ulaşmasında ve önceki yıllarda olduğu gibi artış trendimizin korunmasında özverili çalışmalarını gösteren çok değerli ihracatçılarımıza şükranlarımızı sunuyorum. Bunun yanında, Ülke geneli ihracat hedeflerimizin gerçekleştirilmesinde ve Bölge ihracatçılarımızın sorunlarının çözüme kavuşturulmasında bizlere büyük destekler veren başta Ekonomi Bakanımız Sayın Zafer ÇAĞLAYAN beye ve TİM başkanımız Sayın Mehmet BÜYÜKEKŞİ'ye ihracatçılarımız adına şükranlarımı sunuyorum. Ayrıca, bu çalışmalarda büyük desteklerini gördüğümüz ve yaşamış olduğumuz sorunları kamuoyuna ve yetkili otoritelere aktararak çözümüne büyük katkı sağlayan siz değerli basın mensuplarına da şahsım, Yönetim Kurulum ve ihracatçılarımız adına şükranlarımı sunuyorum. 

Ahmet Hamdi GÜRDOĞAN
Yönetim Kurulu Başkanı